Na pewno nieraz zdarzyło nam się powiedzieć, że zabrakło nam słowa. Często nie możemy sobie przypomnieć jakiegoś wyrazu, mówimy „mam to na końcu języka”, czasem chcemy zastąpić jakieś słowo innym, bardziej adekwatnym do sytuacji, ale nic nie przychodzi nam do głowy
Kilka słów o synonimach
Podobne sytuacje zdarzają się nieraz wszystkim wykonującym tłumaczenia przysięgłe w Poznaniu i okolicach. Wykonując jakieś tłumaczenie natrafiamy na słowo, które można przetłumaczyć na kilka sposobów, ale ten, który pierwszy przychodzi nam na myśl, może nie pasować do kontekstu. Zdarza się też, że używaliśmy już danego słowa kilka razy w tekście i nie chcemy kolejnego powtórzenia. We wszystkich tych sytuacjach bardzo przydaje się znajomość synonimów.
Co to właściwie jest „synonim”?
Synonim to każdy z pary wyrazów mających takie samo znaczenie. Zatem jeśli mamy dwa słowa, które oznaczają to samo, możemy mówić o synonimach. Przykładem w języku polskim mogą być „samochód” i „auto”. Jednak wiele językoznawców jest zdania, że nie istnieją dwa wyrazy, które oznaczałyby dokładnie to samo, gdyż zawsze będzie jakaś, nawet niewielka, różnica w znaczeniu. Ale o tym powiemy więcej w dalszym ciągu artykułu.
Stosowanie synonimów jest na tyle istotne, jako wykładnik poziomu umiejętności swobodnego posługiwania się danym językiem, że powstały słowniki synonimów. W internecie można znaleźć na przykład – https://www.synonimy.pl/o-slowniku/ Dlaczego są ważne? Wiemy, iż w języku polskim wielokrotne stosowanie tego samego wyrazu w dłuższej wypowiedzi stanowi błąd stylistyczny. Stąd potrzeba użycia zamienników znaczeniowych.
Dlatego mamy słownik synonimów, ale też słownik wyrazów bliskoznacznych. Przykładowo, Słownik wyrazów bliskoznacznych wydawnictwa Greg, którego to słownika jestem posiadaczem.
A czym się różni synonim od wyrazu bliskoznacznego?
Jak podaje Słownik języka polskiego PWN synonim to każdy z pary wyrazów mających takie samo znaczenie, a wyraz bliskoznaczny – wyraz o znaczeniu bliskim znaczeniu innego wyrazu
Przykładowy synonimów: Można w wielu przypadkach używać zamiennie „pies” i „czworonóg” albo „mąż” i „małżonek”. Mówiąc o „tłumaczeniu” możemy powiedzieć też o „translacji” lub „przekładzie językowym”.
Tłumacz przysięgły angielskiego w Poznaniu, wykonując przekład ważnego dokumentu, w którym pojawia się angielskie słowo „car” raczej nie przetłumaczy go na polski jako „auto”. Czasem znajdziemy taki synonim, którego należałoby użyć w trochę innym kontekście, w rejestrze bardziej potocznym lub bardziej formalnym, czy też w połączeniu z innym słowem. Czasem zatem nazywa się synonimy wyrazami bliskoznacznymi, a nie na przykład równoznacznymi. A jakie są przykłady wyrazów bliskoznacznych?
Weźmy, bliski naszej tematyce, „język”. Tu mamy dwie główne grupy znaczeniowe – pierwsza: w sensie anatomii – jęzor, ozór. Ci ciekawe, takie rozumienie stosuje się w języku angielskim, gdy mówimy o „języku ojczystym” (u nas ojcowizna, a u Brytyjczyków – matka, to żadem synonim) to jest tam słowo „mother tongue” – dosłownie kawałek ciała, język. Druga grupa wyrazów pokrewnych – mowa, narzecze, dialekt, gwara, żargon. Widzimy tu wyraźnie, że żadne z tych słów nie jest 100% znaczeniowo zamienne z „język”.
Synonimy a tłumaczenia przysięgłe
W pracy tłumacza angielskiego i innych języków bardzo przydaje się znajomość synonimów. Umiejętność odpowiedniego użycia wyrazów bliskoznacznych sprawia, że teksty, które tłumaczymy są bardziej autentyczne, nie ma w nich powtórzeń, łatwiej się je czyta, pokazuje to również elokwencję osoby tłumaczącej. Jednak przy używaniu synonimów trzeba bardzo uważać, żeby słowo, które wybraliśmy pasowało do typu tłumaczonego tekstu i odpowiednio oddawało znaczenie, o które nam chodzi.
Synonimy a SEO
Tematyka synonimowa stała się bardzo popularna na fali pisania artykułów tzw. Synonimów w ramach tworzenia treści na strony internetowe (z angielska: kontentu, całe szczęście, że moduł sprawdzania poprawności gramatyczno- ortograficzno-frazeologicznej pakietu Word wciąż podkreśla ten okropny neologiczny potwór językowy, celowo go przytoczyłem, ale to temat na osobne opracowanie).
Pisaliśmy o potworach językowych i najgorszych słowach – https://tlumaczenia-szczecin.pl/porady-tlumaczeniowe/dziesiec-najgorszych-slow-ktorych-nie-powinno-przyjmowac-sie-do-polszczyzny/
Okazało się że, dysponując odpowiednio spreparowanym plikiem – tekstem można mieszać dowolnie słowa synonimy, a za każdym razem powstanie inna nieco treść. Jednak takie zabiegi powodowały spore zamieszanie przy edycji dokumentu, a efekt synonimów wciąż nie był tekstem na poziomie literatury.
A propos różnych mechanicznych i elektronicznych wspomagaczy tłumacza przysięgłego, od czasu gdy pojawił się Google translator wiele osób wspomaga się tym programem. Z pewnością warto sięgnąć do artykułu o narzędziach CAT
Autor jest inżynierem i tłumaczem, o autorze: https://tlumaczenia-szczecin.pl/tlumaczenia/
Najnowsze komentarze